وضع
الصيام عن
المسافر
26- Yolcunun Oruçtan
Muaf Tutulması
وذكر
الاختلاف على
الأوزاعي في
خبر عمرو بن أمية
فيه
أخبرني عبدة
بن عبد الرحيم
عن محمد بن
شعيب قال أنبأ
الأوزاعي عن
يحيى عن أبي
سلمة قال حدثني
عمرو بن أمية
الضمري قال
قدمت على رسول
الله صلى الله
عليه وسلم من
سفر فقال
انتظر الغداء
يا أبا أمية
قلت إني صائم
قال ادن مني
حتى أخبرك عن
المسافر إن
الله وضع عنه
الصيام ونصف
الصلاة
[-: 2588 :-] Amr b. Umeyye ed-Damri
der ki: Bir yolculuk dönüşünde Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in
yanına geldim. Bana: "Ey Ebu Umeyye! Bekle de öğle yemeğini beraber
yiyelim" buyurunca: "Ama ben oruçluyum" dedim. Bunun üzerine:
"O zaman yaklaş da yolcunun durumu hakkında sana bilgi vereyim. Yüce
Allah, yolcudan orucu ve namazının yarısını kaldırmıştır" buyurdu.
Mücteba: 4/178; Tuhfe:
10706.
Diğer tahric: Darimi
(1719), Buhari, et-Tarihu'l-Kebir (2/29), Fesevi Ma'ria (2/468), Tahavi, Şerh
Meani'l-Asdr (1/423), Şerh Müşkili'l-Asar (4267) ve Taberani, M. el-K ebir
(762)
أنبأ عمرو بن
قتيبة قال
حدثنا الوليد
قال حدثنا
الأوزاعي قال
حدثني يحيى بن
أبي كثير قال
حدثنا أبو
قلابة قال
حدثني جعفر بن
عمرو بن أمية
الضمري عن
أبيه قال قدمت
على رسول الله
صلى الله عليه
وسلم فقال لي
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم ألا
تنتظر الغداء يا
أبا أمية قلت
إني صائم فقال
تعال أخبرك عن
المسافر إن
الله وضع عنه
يعني الصيام
ونصف الصلاة
[-: 2589 :-] Cafer b. Amr b. Umeyye
ed-Damri, babasından naklen bildiriyor: Bir defasında (yolculuk dönüşünde)
Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in yanına geldiğimde bana:
"Ey Ebu Umeyye!
Bekleyip öğle yemeğini bizimle yemek ister misin?" diye sorunca: "Ama
ben oruçluyum" dedim. Bunun üzerine: "O zaman yaklaş da yolcunun
durumu hakkında sana bilgi vereyim. Yüce Allah, yolcudan orucu ve namazının yarısını
kaldırmıştır" buyurdu.
Mücteba: 4/178; Tuhfe:
10702.
Diğer tahric: Darimi
(1719), Buhari, et-Tarihu'l-Kebir (2/29), Fesevi Ma'ria (2/468), Tahavi, Şerh
Meani'l-Asdr (1/423), Şerh Müşkili'l-Asar (4267) ve Taberani, M. el-K ebir
(762)
أنبأ إسحاق
بن منصور قال
ثنا أبو
المغيرة قال
ثنا الأوزاعي
عن أبي قلابة
عن أبي
المهاجر عن
أبي أمية
الضمري قال
قدمت على
النبي صلى
الله عليه
وسلم من سفر
فسلمت عليه
فلما ذهبت
لأخرج قال
انتظر الغداء
يا أبا أمية
قلت إني صائم
يا نبي الله
فقال تعال
أخبرك عن
المسافر إن
الله وضع عنه
الصيام ونصف
الصلاة
[-: 2590 :-] Amr b. Umeyye ed-Damrİ
der ki: Bir yolculuk dönüşünde Hz. Nebi'in (s.a.v.) yanına geldim. Halini
hatırını sorduktan sonra ayrılmak istediğimde: "Ey Ebu Umeyye! Bekleyip
öğle yemeğini bizimle yemek ister misin?" diye sordu.
"Ya Resulallah! Ama
ben oruçluyum" dediğimde: "O zaman gel sana yolcunun durumu hakkında
bilgi vereyim. Yüce Allah, yolcudan orucu ve namazının yarısını
kaldırmıştır" buyurdu.
Mücteba: 4/179; Tuhfe:
10708.
Diğer tahric: Darimi
(1719), Buhari, et-Tarihu'l-Kebir (2/29), Fesevi Ma'ria (2/468), Tahavi, Şerh
Meani'l-Asdr (1/423), Şerh Müşkili'l-Asar (4267) ve Taberani, M. el-K ebir
(762)
أنبأ أحمد بن
سليمان عن
مروان قال
حدثنا محمد بن
حرب عن
الأوزاعي قال
حدثني يحيى
قال حدثني أبو
قلابة قال
حدثني أبو
المهاجر قال
حدثني أبو
أمية أنه قدم
على رسول الله
صلى الله عليه
وسلم فذكر
نحوه
[-: 2591 :-] Ebu'I-Muhacir der ki:
"Ebu Umeyye'nin bana bildirdiğine göre kendisi bir yolculuk dönüşünde
Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in yanına uğramış ... " diyerek
bir önceki rivayetin benzerini aktarır.
Mücteba: 4/179; Tuhfe:
10708.
Diğer tahric: Darimi
(1719), Buhari, et-Tarihu'l-Kebir (2/29), Fesevi Ma'ria (2/468), Tahavi, Şerh
Meani'l-Asdr (1/423), Şerh Müşkili'l-Asar (4267) ve Taberani, M. el-K ebir
(762)
أخبرني شعيب
بن شعيب بن
إسحاق قال
حدثنا عبد
الوهاب قال
حدثنا شعيب
قال حدثنا
الأوزاعي قال
حدثني يحيى
قال حدثني أبو
قلابة الجرمي
أن أبا أمية الضمري
حدثهم أنه قدم
على رسول الله
صلى الله عليه
وسلم من سفر
فقال انتظر
الغداء أبا
أمية قلت إني
صائم قال إذن
أخبرك عن
المسافر إن
الله وضع عنه
الصيام ونصف
الصلاة
[-: 2592 :-] Ebu Kılabe el-Cermi, Ebu
Umeyye ed-Damri"den naklen bildiriyor: Bir yolculuk dönüşünde Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem)'in yanına geldim. Bana:
"Ey Ebu Umeyye! Bekle
de öğle yemeğini beraber yiyelim" buyurunca: "Ama ben oruçluyum"
dedim. Bunun üzerine: "O zaman yaklaş da yolcunun durumu hakkında sana
bilgi vereyim. Yüce Allah, yolcudan orucu ve namazının yarısını
kaldırmıştır" buyurdu.
Nesai der ki":
Senetteki "Ebu Umeyye'den naklen" ifadesinden dolayı hatalı bir
hadistir.
Mücteba: 4/179; Tuhfe:
10704.
Diğer tahric: Darimi
(1719), Buhari, et-Tarihu'l-Kebir (2/29), Fesevi Ma'ria (2/468), Tahavi, Şerh
Meani'l-Asdr (1/423), Şerh Müşkili'l-Asar (4267) ve Taberani, M. el-K ebir
(762)
ذكر
اختلاف
معاوية بن
سلام وعلي بن
المبارك في
هذا الحديث
أنبأ محمد بن
عبد الله بن
يزيد بن
إبراهيم الحواني
قال حدثنا
عثمان قال
حدثنا معاوية
عن يحيى بن
أبي كثير عن
أبي قلابة أن
أبا أمية أخبره
أنه أتى رسول
الله صلى الله
عليه وسلم من
سفر وهو صائم
فقال رسول
الله صلى الله
عليه وسلم ألا
تنتظر الغداء
فقال إني صائم
فقال رسول الله
صلى الله عليه
وسلم تعال
أخبرك عن
الصيام إن
الله وضع عن
المسافر
الصيام ونصف
الصلاة
[-: 2593 :-] Ebu Kılabe el-Cermı, Ebu
Umeyye ed-Damri'den naklen bildiriyor: Bir yolculuk dönüşünde Resulullah'ın
(s.a.v.) yanına geldim ve oruçluydum. Allah Resulü (sallallahu aleyhi ve
sellem) bana:
"Bekleyip öğle
yemeğini bizimle yemek ister misin?" diye sorunca: "Ama ben
oruçluyum" dedim. Bunun üzerine: "O zaman yaklaş da yolcunun durumu
hakkında sana bilgi. vereyim. Yüce Allah, yolcudan orucu ve namazının yarısını
kaldırmıştır" buyurdu.
Nesal der ki: Bu da
hatalı bir hadistir.
Mücteba: 4/180; Tuhfe:
10704 .
Diğer tahric: Darimi
(1719), Buhari, et-Tarihu'l-Kebir (2/29), Fesevi Ma'ria (2/468), Tahavi, Şerh
Meani'l-Asdr (1/423), Şerh Müşkili'l-Asar (4267) ve Taberani, M. el-K ebir
(762)
أنبأ محمد بن
المثنى قال
حدثنا عثمان
بن عمر قال
أنبأ علي عن
يحيى عن أبي
قلابة عن رجل
أن أبا أمية
أخبره أنه أتى
النبي صلى
الله عليه وسلم
من سفر نحوه
[-: 2594 :-] Ebu Kılabe, bir adamdan
naklen der ki: "Ebu Umeyye bir yolculuk dönüşü Hz. Nebi'in (s.a.v.) yanına
geldi. .. " Sonrasında bir önceki hadisin benzerini zikreder.
Mücteba: 4/180; Tuhfe:
10709.
Diğer tahric: Darimi
(1719), Buhari, et-Tarihu'l-Kebir (2/29), Fesevi Ma'ria (2/468), Tahavi, Şerh
Meani'l-Asdr (1/423), Şerh Müşkili'l-Asar (4267) ve Taberani, M. el-K ebir
(762)
أنا عمر بن
محمد بن الحسن
بن التل قال
حدثنا أبي قال
حدثنا سفيان
الثوري عن
أيوب عن أبي
قلابة عن أنس
عن النبي صلى
الله عليه
وسلم قال إن
الله وضع عن
المسافر يعني
نصف الصلاة
والصوم وعن
الحبلى
والمرضع
[-: 2595 :-] Enes'in bildirdiğine
göre Hz. Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem):
"Yüce Allah,
yolcudan orucu ve namazın yarısını kaldırmıştır. Aynı şekilde hamile ve emziren
kadından da orucu kaldırmıştır" buyurdu.
2596, 2597, 2598,
2599, 2603 ile 2636. hadislerde yine gelecektir. 2590 ile 2600. hadislere de
bakınız. - Mücteb8: 4/180; Tuhfe: 1732.
Diğer tahric: Ebu
Davud (2408), Tirmizi (715), İbn Mace (1667, 3299), Ahmed, Müsned (19047) ve
Tahavi, Şerh Müşkili'l-Asar (4265)
أنبأ محمد بن
حاتم قال أنبأ
حبان قال أنبأ
عبد الله عن
بن عيينة عن
أيوب عن شيخ
من بني قشير عن
عمه حدثنا قال
ثم لقياه في
إبل له فقال
له أبو قلابة
حدثه فقال
الشيخ حدثني
عمي أنه ذهب
في إبل له
فانتهى إلى
النبي صلى
الله عليه
وسلم وهو يأكل
أو قال يطعم
فقال ادن فكل
أو قال ادن
فاطعم فقلت
إني صائم فقال
إن الله وضع
عن المسافر
شطر الصلاة
والصيام وعن
الحامل
والمرضع
[-: 2596 :-] Eyyub der ki: Kuşeyr
oğullarından bir ihtiyar amcasından naklen söz konusu hadisi bize aktardı. Aynı
ihtiyar adamla devesinin üzerindeyken bir daha karşılaştık. Ebu Kılabe adama:
"Söz konusu hadisi bir daha anlat" deyince, ihtiyar adam dedi ki:
"Amcamın bana bildirdiğine göre kendisi devesine binip yola çıktı ve
Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in yanına gitti. Gittiğinde Hz. Nebi
(sallallahu aleyhi ve sellem) yemeğini yiyordu. Amcama:
"Yaklaş ve sen de
ye" buyurunca, amcam: "Ben oruçluyum" dedi. Bunun üzerine Allah
Resulü (sallallahu aleyhi ve sellem): "Yüce Allah yolcudan namazın yarısını
ve orucu kaldırmıştır. Aynı şekilde hamile ve emziren kadından da orucu
kaldırmıştır" buyurdu.
Mücteba: 4/180; Tuhfe:
1732.
Diğer tahric: Ebu
Davud (2408), Tirmizi (715), İbn Mace (1667, 3299), Ahmed, Müsned (19047) ve
Tahavi, Şerh Müşkili'l-Asar (4265)
أخبرني أبو
بكر بن علي
قال حدثني
سريح قال حدثنا
إسماعيل بن
علية عن أيوب
قال حدثني أبو
قلابة هذا
الحديث ثم قال
هل لك في صاحب
الحديث فدلني
عليه فلقيته
فقل حدثني
قريب لي يقال
له أنس بن
مالك قال أتيت
النبي صلى
الله عليه
وسلم في إبل
لجاري أخذت
فوافقته وهو
يأكل فدعاني
إلى طعامه
فقلت إني صائم
قال ادن أخبرك
عن ذلك إن
الله وضع عن
المسافر
الصوم وشطر
الصلاة
[-: 2597 :-] Eyyub der ki: Ebu Kılabe
bana bu hadisi aktardıktan sonra: "Bu hadisi bana aktaranı bilmek ister
misin?" dedi ve söz konusu kişinin kim olduğunu söyledi. Söz konusu adamla
karşılaştığımda hadisi bana aktarmasını istedim. Dedi ki: Enes b. Malik adında
bir yakınım bana şöyle bildirdi: Komşumdan alınan deveye binip Resulullah'ın
(s.a.v.) yanına gittim. Vardığımda yemek yiyordu. Yemeğe beni de davet
ettiğinde: "Oruçluyum" dedim. Bunun üzerine: "O zaman yaklaş da
bu durum hakkında sana bilgi vereyim. Yüce Allah, yolcudan orucu ve namazının
yarısını kaldırmıştır" buyurdu.
Mücteba: 4/180; Tuhfe:
1732.
Diğer tahric: Ebu
Davud (2408), Tirmizi (715), İbn Mace (1667, 3299), Ahmed, Müsned (19047) ve
Tahavi, Şerh Müşkili'l-Asar (4265)
أنبأ سويد بن
نصر قال أنبأ
عبد الله عن
خال الحذاء عن
أبي قلابة عن
رجل قال أتيت
النبي صلى الله
عليه وسلم
لحاجة فإذا هو
يتغدى فقال
هلم إلى
الغداء فقلت
إني صائم فقال
هلم أخبرك على
الصوم أنه وضع
عن المسافر
نصف الصلاة والصوم
ورخص للحبلى
والمرضع
[-: 2598 :-] Ebu Kılabe adamın
birinden naklen der ki: Bir iş için Resulullah'a (s.a.v.) geldim. Yanına
vardığımda yemek yiyordu. "Sen de yemeğe buyur" diyerek beni davet
edince: "Ben oruçluyum" dedim. Bunun üzerine:
"Gel de sana oruç
hakkında bilgi vereyim. Yolcudan namazzn yarısı ile oruç kaldırılmıştır. Hamile
ve emziren kadınların da oruç tutmamalarına ruhsat verildi" buyurdu.
Mücteba: 4/181; Tuhfe:
1732.
Diğer tahric: Ebu
Davud (2408), Tirmizi (715), İbn Mace (1667, 3299), Ahmed, Müsned (19047) ve
Tahavi, Şerh Müşkili'l-Asar (4265)
أنبأ سويد
قال أنبأ عبد
الله عن خالد
عن أبي العلاء
بن الشخير عن
الرجل نحوه
[-: 2599 :-] Ebu'I-Ala b. eş-Şıhhir
de bir adamdan benzerini rivayet eder.
Mücteba: 4/181; Tuhfe:
1732.
Diğer tahric: Ebu
Davud (2408), Tirmizi (715), İbn Mace (1667, 3299), Ahmed, Müsned (19047) ve
Tahavi, Şerh Müşkili'l-Asar (4265)
أنبأ قتيبة
بن سعيد قال
حدثنا أبو
عوانة عن أبي
بشر عن هاني
بن الشخير عن
رجل من بني
الحريش عن
أبيه قال كنت
مسافرا فأتيت
النبي صلى الله
عليه وسلم
وأنا صائم وهو
يأكل قال هلم
قلت إني صائم
قال تعال ألم
تعلم ما وضع
الله عن المسافر
قال الصوم
ونصف الصلاة
[-: 2600 :-] Hani b. eş-Şıhhir, Hariş
oğullarından bir adamdan, o da babasından bildiriyor: Bir yolculuğum sırasında
oruçluyken Hz. Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)'e geldim. Yanına vardığımda
yemek yiyordu. "Yemeğe buyur" deyip beni davet edince:
"Oruçluyum" karşılığını verdim. 'Yüce Allah'ın yolcudan kaldırdığı
şeyi bilmiyor musun?" diye sorunca: "Yolcudan neyi kaldırdı ki?"
dedim. Allah Resulü (sallallahu aleyhi ve sellem):
"Orucu ve namazın
yarısını" karşılığını verdi.
Mücteba: 4/181; Tuhfe:
5353.
Diğer tahric: Tahavi,
Şerh Meani'l-Asar (1/423), Şerh Müşkili'l-Asar (4266)
2590 ile 2595.
hadislerin de tahriclerine bakınız.
أنبأ عبد
الرحمن بن
محمد بن سلام
الطرسوسي قال
حدثنا أبو
داود قال
حدثنا أبو
عوانة عن أبي بشر
عن هاني بن
عبد الله بن
الشخير عن رجل
من بني الحريش
عن أبيه قال
كنا نسافر
فأتينا رسول
الله صلى الله
عليه وسلم وهو
يطعم فقال هلم
فاطعم فقلت
إني صائم فقال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم أحدثك عن
الصيام إن
الله وضع عن
المسافر
الصوم وشطر
الصلاة
[-: 2601 :-] Hani b. Abdullah
eş-Şıhhir, Belhariş'ten bir adamdan o da babasından bildiriyor: Bir
yolculuğumuz esnasında Resulullah'a (s.a.v.) uğradık. Yanına vardığımızda yemek
yiyordu. "Yemeğe buyur" deyip beni davet edince:
"Oruçluyum" karşılığını verdim. Bunun üzerine Allah Resulü
(sallallahu aleyhi ve sellem):
"Sana oruç konusunda
bilgi vereyim. Yüce Allah, yolcudan orucu ve namazın yarısını
kaldırmıştır" buyurdu.
Mücteba: 4/181; Tuhfe:
5353.
Diğer tahric: Tahavi,
Şerh Meani'l-Asar (1/423), Şerh Müşkili'l-Asar (4266)
أنبأ عبيد
الله بن عبد
الكريم قال
ثنا سهل بن بكار
قال ثنا أبو
عوانة عن أبي
بشر عن هاني
بن عبد الله
بن الشخير عن
أبيه قال كنت
مسافرا فأتيت
النبي صلى
الله عليه
وسلم وهو يأكل
وأنا صائم
فقال هلم قلت
إني صائم قال
أتدري ما وضع
الله عن المسافر
قلت وما وضع
عن المسافر
قال الصوم
وشطر الصلاة
[-: 2602 :-] Hani b. Abdullah
eş-Şıhhir, babasından bildiriyor: Bir yolculuğum sırasında oruçluyken Hz. Nebi
(sallallahu aleyhi ve sellem)'e geldim. Yanına vardığımda yemek yiyordu.
"Yemeğe buyur" deyip beni davet edince:
"Oruçluyum"
karşılığını verdim. "Yüce Allah'ın yolcudan kaldırdığı şeyi bilmiyor
musun?" diye sorunca: "Yolcudan neyi kaldırdı ki?" dedim. Allah
Resulü (sallallahu aleyhi ve sellem):
"Orucu ve namazın
yarısını" karşılığını verdi.
Mücteba: 4/181; T
uhfe: 5353.
Diğer tahric: Tahavi,
Şerh Meani'l-Asar (1/423), Şerh Müşkili'l-Asar (4266)
أنبأ أحمد بن
سليمان قال
حدثنا عبيد
الله قال أنبأ
إسرائيل عن
موسى وهو بن
عائشة عن
غيلان قال
خرجت مع أبي
قلابة في سفر
فقرب طعاما
فقلت إني صائم
فقال إن رسول
الله صلى الله
عليه وسلم خرج
في سفر فقرب
طعامه فقال لرجل
ادن فاطعم قال
إني صائم قال
إن الله وضع عن
المسافر نصف
الصلاة
والصيام في
السفر فادن
فاطعم فدنوت
فطعمت
[-: 2603 :-] Gaylan anlatıyor: Ebu
Kılabe ile birlikte bir yolculuğa çıktım. Mola verdiğimiz sırada önüme yiyecek
bir şeyler koydu, ancak ben: "Oruçluyum" dedim. Bunun üzerine Ebu
Kılabe şöyle anlattı:
Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem) de bir yolculuğu sırasında yemek yiyeceği sırada yanındaki
adamı: "Yaklaş sen de ye" diye davet edince, adam:
"Oruçluyum"
dedi. Allah Resulü (sallallahu aleyhi ve sellem) de adama: "Yüce Allah,
yolcudan namazın yarısı ile orucu kaldırmıştır" buyurdu. Onun için yaklaş
ve ye!
Ebu Kılabe'nin bu sözü
üzerine yanaşıp yemek yedim.
Mücteba: 4/182; Tuhfe:
1732.
Diğer tahric: Ebu
Davud (2408), Tirmizi (715), İbn Mace (1667, 3299), Ahmed, Müsned (19047) ve
Tahavi, Şerh Müşkili'l-Asar (4265)